2.20: HOOGSTE PUNT!!

De schoorstenen zijn af, inclusief de bovenrand en het kapje dat er in verankerd is. Dit betekent dat het hoogste punt officieel bereikt is... en dan gaat de vlag natuurlijk uit.

Een goede gelegenheid om met wat foto's te laten zien hoe het er nu allemaal uitziet. Van boven naar onder:

• Het gehele huis; foto genomen vanuit de "achtertuin" (waar je nu gelukkig kunt staan zonder natte voeten te krijgen),
• De "master bedroom", oftewel onze slaapkamer,
• De werk- en studiekamer,
• De kamer voor degenen die de eer hebben om door ons te worden uitgenodigd,
• De badkamer,
• Toilet en douche op de begane grond,
• Bergruimte onder de trap,
• De huiskamer met zicht op de hal en de keuken,
• Een fragment van de voorkant met zicht op het gat voor de voordeur en het keukenraam.

Voor de aannemer zit het er nu bijna op. Het puin en ander bouwafval wordt verwijderd uit de diverse kamers en in een grote afvalcontainer gegooid en hier en daar worden nog wat details gecorrigeerd. Maandag is voor hem en zijn hulpen vermoedelijk de laatste werkdag.

Niet lang daarna zal de dakdekker het slagveld betreden. Hij gaat het huis voorzien van... je raadt het nooit... een dak. Dit dak gaat overigens niet aangelegd worden met de dakpannen die we eerder gekozen hebben. Het door ons gekozen model bleek toch wat aan de dure kant en bovendien ontzettend moeilijk leverbaar. Als alternatief hebben we nu gekozen voor Creaton Titania - een iets platter model met een nagenoeg identieke kleur als onze eerste keuze. Dankzij deze wijziging houden we echter wel zo'n 10.000 złoty in onze zak en ik ga er vanuit dat dit later tijdens de bouw en afwerking nog enorm van pas zal komen.

3.8: Dakconstructie - 100%

Het is zover. Al het geleverde (en nageleverde) hout ligt waar het moet liggen. De spantbenen, gordingen, muurplaten en de elementen die dit alles bij elkaar moeten houden - alles zit met de nodige metalen verbindingselementen stevig aan elkaar vast.

Beide schoorstenen zijn ondertussen gegroeid tot aan de onderrand van de dakconstructie. Het laatste deel van de schoorstenen zal op een betonnen basis gemetseld worden met klinkerstenen in een kleur die in de buurt komt van de (afgewerkte) buitenmuren. Ik heb een beetje te lang gewacht met het bestellen van deze stenen, dus hopelijk wordt de aannemer niet boos als dadelijk blijkt dat hij even niet vooruit kan...

Het fotomateriaal van vandaag:

Hoeveel werk resteert er nog?

De aannemer is nog bezig met wat kleinigheden, zoals het aanbrengen van thermoisolatie op plekken waar niemand meer bij kan nadat de dakpannen geplaatst zijn. Ook moeten er nog wat lateien boven binnendeuren gemaakt worden. Misschien nemen we ook nog een besluit over de nog ontbrekende binnenmuren op de bovenverdieping (dit onderwerp willen we eerst bespreken met een binnenhuisarchitect).

3.7: Dakconstructie - 80%

"Het Eerste Avondmaal" - over enkele eeuwen net zo'n beroemde foto als het schilderij van Leonardo Da Vinci

Twee spantbenen ontbreken nog, maar dat heeft een goede reden: één spantbeen ontbrak simpelweg toen de bestelling hout geleverd werd (vandaag nageleverd), de tweede wordt geplaatst zodra de constructie voor het dakje boven de garagedeur op z'n plaats ligt. Ondertussen zijn ook de trekplaten vastgezet aan de spantbenen. Deze elementen geven de dakconstructie extra stevigheid en vormen bovendien de basis voor de zolder. Door planken vast te timmeren op deze trekplaten, ontstaat een ruime zolder waar spullen opgeslagen kunnen worden die je niet al te vaak nodig hebt. Over de zolder gesproken: ik heb vandaag voor het eerst op dit niveau (+5.80) gestaan.

4.2: Oknoplast

Alweer bijna twee maanden geleden, op 17 maart, schreef ik over de afwegingen die de revue passeren bij het nemen van een besluit over ramen en deuren. Vandaag heb ik een bestelling geplaatst voor 8 ramen, één groot schuifraam voor de huiskamer, een glazen deur in gelijke stijl naar de achtertuin en een garagedeur, ook in gelijke kleurstijl als de ramen. Daarnaast heb ik ook direct de rolluiken voor alle ramen besteld.

De wachttijd zal zo'n vijf tot zes weken bedragen. Dit komt mooi uit, omdat de aannemer nog ruim een week nodig heeft en de dakdekker over ca. twee weken kan beginnen. Ook hij zal ongeveer anderhalve week nodig hebben.

Indien er dus geen rare dingen gebeuren, hebben we eind juni een winddicht huis.

De kleur: "gouden eik"

3.6: Keuzes maken

Wanneer je een huis bouwt, sta je als investeerder voor een eindeloze berg keuzes en dilemma's. Sommige beslissingen hebben bijzonder vergaande gevolgen en zijn ook amper of niet terug te draaien of later nog te veranderen. Vandaag: de dakpannen! Voor de fotoliefhebbers: Helaas, vandaag (bijna) alleen tekst.

Er zijn verschillende websites in Polen waar mensen die een huis aan het bouwen zijn op kunnen geven hoeveel ze betaald hebben voor bepaalde werkzaamheden. De website berekent vervolgens een gemiddeld bedrag, soms zelfs gespecificeerd per regio. Dankzij een dergelijke website weet ik inmiddels dat de prijs die de dakdekker vraagt voor zijn werkzaamheden zeer laag is. Wellicht komt dit doordat hij en zijn helpers ver van Warschau wonen?

Het spreekt voor zich dat aannemers in of rondom Warschau een hogere prijs vragen dan ergens op het platteland. Als gevolg hiervan is het in Polen de normaalste zaak van de wereld om een aannemer van 150 km verderop een huis te laten bouwen. Je huurt een container of flinke caravan, van maandag t/m vrijdag "woont" de ploeg op je kavel, in het weekend gaan ze naar huis (om te douchen). Dit is het geval bij de huidige aannemer en ook bij de toekomstige dakdekker. Toevallig komen ze ook nog eens allebei uit de regio Łuków.

De materiaalkwestie voor het dak bleek een stuk lastiger. Daar waar de muurblokken slechts een element zijn van de constructie, welke later wordt afgedekt met isolatiemateriaal (glaswol) en een pleisterlaag, vormen dakpannen de afwerkingslaag van het dak. Dit klinkt logisch, maar betekent wel dat er andere zaken komen kijken bij het maken van een keuze. Naast materiaalsoort, geschiktheid voor het huis (in het bijzonder de houten dakconstructie) en prijs gaat het uiterlijk ineens een cruciale rol spelen.

De populairste dakbedekkingen in Polen zijn dakpannen van keramiek (klei) of cement (beton), dakbedekkingen van diverse metaalsoorten of -legeringen en tenslotte elementen op basis van bitumen. Reeds bij het begin van de bouw hebben we besloten dat bij ons uitsluitend keramiek of cement een optie is.

Dit weekeinde hebben we een aantal groothandels bezocht en vooral veel vergeleken op internet. Wat zijn de voor- en nadelen van beide materialen? Zijn ze beide geschikt voor ons huis? Wat is het prijsverschil?

Het prijsverschil tussen dakpannen van keramiek en cement blijkt enorm: keramische dakpannen zijn 2 tot 6 keer zo duur als dakpannen van cement. Op zo'n moment krijg ik last van het "ons ben zuunig" gevoel. De prijs speelt bij mij zeer zeker niet altijd de belangrijkste rol bij het maken van een keuze, maar wanneer er zo'n groot prijsverschil is, ga je je afvragen of de voordelen - hoeveel het er ook zijn - opwegen tegen de hogere prijs. Uiteindelijk hebben we geconcludeerd dat dat het geval is.

Vervolgens: het model. De ene dakpan is de andere niet. Platte dakpannen, pannen met een vorm die meer op een golf lijkt, elementen die uit twee helften bestaan die op elkaar geplaatst moeten worden? Wij hebben gekozen voor de pan die in het Pools "esówka" heet, naar de letter S. Bijnaam: "holenderka". Maar dat is echt puur toeval.

Tenslotte: de kleur. De keuze voor keramiek betekent direct een zekere beperking in de kleuropties. Naast de traditionele rode dakpannen kan gekozen worden voor bruintinten, grijs (grafiet, antraciet) of zwart. De pannen kunnen voor het bakken voorzien zijn van een glaslaag, waardoor een zogenaamde edelengobe wordt verkregen. Voor nog meer glans wordt de gebakken dakpan voorzien van een glazuurlaag (en nogmaals gebakken). Na heel lang getwijfeld te hebben tussen bruin en grijs, heeft de laatste kleur het om meerdere redenen gewonnen. Rondom ons huis staan inmiddels drie andere huizen welke allemaal een grijs dak hebben. Bovendien is het een neutrale, dankbare kleur die eigenlijk overal bij past.

En zo komen we bij de uiteindelijke keuze. Creaton Melodie, steenkoolgrijs met edelengobe.

PS. Gisteren hebben we óók onze ramen uitgekozen, hier kom ik morgen op terug.

3.5: Dakconstructie - 50%

Zodra de houten dakconstructie af is en een aantal kleinere werkzaamheden zijn voltooid, zit het werk er op voor deze aannemer en gaat een andere ploeg het overnemen. Vandaag had ik een afspraak met een dakdekker voor de volgende etappe van de bouw. We hebben het project besproken, de grootte van het dak, de soort dakpannen die we willen gebruiken. Morgen belt hij me op over het bedrag dat hij vraagt voor deze klus. In het weekeinde hoop ik ook uit te vinden hoeveel we kwijt zijn aan materialen, waarna ik een beslissing kan nemen - groen licht geven of doorzoeken.

Daarnaast had ik ook een eerste ontmoeting met een vertegenwoordiger van de firma Solid Security die in onze regio absolute marktleider is op het gebied van beveiliging. Hier ga ik later nog op terugkomen.

Hoe gaat het verder met de werkzaamheden? Balk voor balk. Totdat de aannemer belt met de mededeling dat hij een balk tekort komt. Dan begint het speurwerk: wie heeft er een vergissing gemaakt? Heb ik te weinig houtelementen besteld? Heeft de groothandel het verkeerde aantal doorgegeven aan de houtzagerij? Hebben zij te weinig geleverd? Staat er misschien een drukfout in de tabel met benodigde elementen in het bouwproject? Een antwoord hebben we (nog) niet gevonden, maar de extra balk is besteld - veel keus heb ik natuurlijk niet.

Vandaag heb ik ook nog kort gesproken met de bouwopzichter over een verandering die we willen aanbrengen in de dakconstructie. Het viel me namelijk op dat, wanneer het dak gesloten is, het bij de trap (en als gevolg daarvan ook op de overloop en in de hal beneden) behoorlijk donker wordt. Eén dakraam lost dit probleem op. We weten op dit moment nog niet of dit een extra dakraam wordt of een verplaatsing van het enige dakraam dat op dit moment voorzien is in het bouwproject. Wat echter wél een kwestie is, is één van de spantbenen die nu min of meer boven het midden van de trap hangt (zie onderste foto). Dit "probleem" is echter met een kleine improvisatie oplosbaar.

3.4: Arbo-wet?!?

Spantbenen zijn zwaar (ik schat zo'n 50 tot 60 kg per stuk). Het kost de aannemer en z'n hulp behoorlijk wat moeite om ze te verplaatsen, zeker als ze naar boven moeten. Gelukkig beschikt hij over een *kuch* uiterst veilige en comfortabele steiger om op te werken. Een vierkanten geval met wat plankjes er op... geen enkele vorm van zekering, niets om je aan vast te houden... ik ben maar weer snel verder gereden, ik kon er niet naar kijken.

 

De laatste foto is het dak-in-wording boven de trap. Sinds enkele dagen speel ik met het idee om hier een dakraam toe te voegen (het project voorziet hier niet in) omdat het anders erg donker wordt. We zijn echter wel in Polen, dus zonder bureaucratie gaat dat niet lukken. Mogelijk wordt dit gezien als een wijziging in de bouwvergunning, dus ik mag de borst natmaken. Wordt uiteraard vervolgd.

Rond 18:00 uur kreeg ik een geautomatiseerd bericht van de bank: de tweede tranche is uitbetaald... en dat was hoog tijd, want de bodem van de put begon in zicht te komen.

3.3: De eerste spantbenen...

De prachtige blauwe lucht van afgelopen donderdag is verdwenen. Vandaag is het regen, regen en nog meer regen (alhoewel het nu droog lijkt te worden). We zijn vandaag samen gaan kijken om te zien of de eerste spantbenen op hun plaats liggen. Dit bleek het geval, samen met de muurplaten. Ook zijn de muurblokken van één van de zijkanten van het huis al netjes schuin afgeslepen. Helaas had ik toch nog steeds een paraplu nodig op de bovenverdieping.

Daarnaast zijn inmiddels ook bijna alle raamopeningen klaar (één opening op de bovenverdieping ontbreekt nog). Zodra het geld van de tweede tranche gestort wordt (vermoedelijk maandag), kunnen we in theorie al een bestelling gaan plaatsen voor ramen. De wachttijd voor ramen bedraagt zo'n 4 weken, dus waarom zou je ermee wachten tot het dak klaar is?

3.2: Wél een hijskraan!

Wat gisteren had moeten gebeuren, is vandaag toch nog goedgekomen. Een nieuwe maand, een nieuwe fase van onze bouw. Vanaf vandaag liggen de eerste elementen van ons dak op hun plaats!

Gisteravond is de aannemer nog bezig geweest met het monteren van houten balken op de klaarliggende stalen elementen. De stalen elementen zijn precies lang genoeg om op de dragende muren te liggen, van de ene buitenmuur naar de andere. De houten balken steken aan beide zijden ruim een meter uit om het dak te dragen (het dak steekt ook aan alle kanten uit).

Nu dit gedaan is, kan de aannemer verder met het monteren van andere houten elementen. Heel veel houten elementen. In het Pools hebben al die elementen namen: krokiew, płatwie, jętka, murłata. Volgens mijn woordenboek bouwkundige termen heten die elementen in het Duits sparren, pfetten, kehlbalken en mauerlatte. In het Engels: rafter, purlins, collar beam en wall plate. Het is maar dat u het weet. Nederlandse namen staan er helaas niet in dit woordenboek.

De namen hierboven zullen de komende dagen nog vaak genoeg genoemd worden. Met behulp van de nodige foto's zal ik laten zien wat waar zit. Zo leren we allemaal nog eens wat.

Vandaag zijn dus de płatwie geplaatst, of althans - een deel daarvan. Het is daarbij niet handig om hoogtevrees te hebben. Aanvulling van 2 mei: waar zouden we zijn zonder Wikipedia? Płatwie in het Nederlands: gordingen!