2.1: Blokken, blokken, blokken

Inmiddels liggen de grijze blokken stevig op hun plaats en is de aannemer begonnen met de witte blokken (YTONG). Onbenullig detail? Misschien, maar nu zijn we wel officieel bij "hoofdstuk 2" aanbeland.

Vandaag ben ik amper een kwartier op de bouwplaats geweest om te kijken of de situatie na alle complicaties van gisteren nu onder controle is. Dit bleek het geval, dus voor mij was er niets te doen. Als alle dagen tijdens de bouw er zo uit zouden kunnen zien...

Oh, zie ik dat nou goed? Is de aannemer begonnen met het dichtmetselen van onze (toekomstige) deur naar het terras? "Oh ja, dat heb ik over het hoofd gezien, sorry, wordt vandaag gecorrigeerd." Altijd handig om bouwtekeningen te kunnen lezen!

1.26: Een schepje (laagje) er bovenop

8:25

Ik hoef het portier van de auto maar even open te doen en...

9:10

Er zijn van die dagen waarop je je weer eens beseft hoe "leuk" het af en toe is om afspraken te maken met mensen. Om tien voor acht was ik ter plaatse, de aannemer was er 5 minuten later. Dan is het wachten, want zonder materialen doe je niets. Het grind voor de verharding van het terrein zou tussen 8 en 9 uur worden gestort, de materialen voor de eerste werkzaamheden met "de eerste rit". Vooralsnog is er niets.

De aannemer vraagt of er krachtstroom is. Goede vraag. De buurman, mijn hofleverancier van electriciteit tijdens de bouw, heeft wel stopcontacten voor normale stroom in z'n buitenmuur zitten, maar niet voor krachtstroom. Het probleem blijkt relatief eenvoudig oplosbaar - zorg dat je een electriciën vindt met vergunning om met krachtstroom te werken. De buurman heeft nl. wel krachtstroom maar hier nog geen stopcontact op aangesloten. Met de juiste contacten... afijn, rond half 10 moet hij er zijn...

9:40

Inmiddels heb ik maar eens gebeld naar het grondbedrijf. Er was een probleempje met de graafmachine, deze heeft sinds december stilgestaan en wil nu niet starten. Nu doet hij het, we komen echt straks hoor, binnen een uurtje. Of ik me geen zorgen wil maken.

De aannemer is ondertussen maar naar Warschau gereden voor zijn betonmolen en wat andere spullen die daar nog stonden na een vorige klus. Bij de groothandel neemt niemand de telefoon op, dus heb ik ze maar een mail gestuurd. Om het verhaal helemaal compleet te maken: ik heb nog geen electriciën gezien. Zucht.

10:45

De electriciën is geweest. Het stopcontact voor de krachtstroom is een iets lastigere kwestie dan verwacht, maar gelukkig staat er bij Sławek in de garage een betonmolen die op normaalspanning werkt. Hup, weer een probleem opgelost.

Ook de groothandel is op bezoek geweest. Naar de mening van de chauffeur was het maar flauwekul om die pallets in de modder neer te zetten. "Wacht op je grind, ik rij daarna nog wel een keer." Tja, als je daar geen probleem mee hebt, zul je mij niet horen klagen.

11:05

Inmiddels zijn er twee volle vrachtwagenladingen grind gestort, nu is het enkel nog wachten op een bulldozer die het spul nog even verspreidt over de grond. De bulldozer is er nu ook, dus dadelijk heb ik zowaar iets dat voor een inrit door moet gaan.

13:00

Het grind ligt op z'n plaats, maar... er komt nog een vrachtwagen met grind bij, deze komt later deze middag. De aannemer bedenkt zich opeens dat hij zand nodig heeft om te metselen. Regeren is vooruitzien, bouwen blijkbaar niet. Aangezien het zand vermoedelijk pas laat in de middag geleverd gaat worden, bestaat de kans dat de metselaars het vandaag vroeg voor gezien houden.

De funderingsmuren zijn inmiddels nagenoeg geheel bedekt met een nieuwe laag hydroisolatie. Deze laag vormt de basis voor de te metselen muren. In verband met de staat van het terrein heb ik nu toch besloten om de funderingsmuren enigszins op te laten hogen. De reeds bestaande muren worden dan ook eerst voorzien van een (extra) laag betonblokken, pas daarna gaan de eigenlijke constructiemuren (de Ytong-blokken) gebouwd worden. Als gevolg hiervan wordt het huis 15 centimeter hoger, ook het zogenaamde "nul" niveau schuift op naar boven.

16:15

De aannemer is weg, het zand is er, morgen komt er weer een dag. Ik wacht nog tot 17 uur. Als het goed is, komt meneer Zdzisław dan langs om advies te geven over de beste manier om de grond binnen de fundering te drogen. Dat dit nodig is, lijkt me vrij duidelijk...

Grind of grint?

Vandaag weer een belangrijke dag - de hervatting van de bouw, die inmiddels alweer zo'n anderhalf jaar stilgelegen heeft. Het begin van deel 2, oftewel de voltooiing van Mała Holandia.

Het is alweer een behoorlijke poos terug dat ik voor het laatst vóór 8 uur 's morgens bij mijn kavel in Otwock was. Sylwek, de aannemer, was er al. Al snel bleek dat we vandaag niet veel meer doen dan een inspectie hoe het terrein er momenteel uitziet (modderig), is er iets gebeurd met de fundering dat een correctie vereist (de thermoisolatie is hier en daar losgelaten van de fundering en daarnaast moet de hoogte van de funderingsmuur onder de inrit van de garage nog gecorrigeerd worden) en hoe gaan we beginnen met de eerstvolgende etappe van de bouw.

Al zeer snel was ons duidelijk dat we er zonder verdere grondwerkzaamheden niet zullen komen. Alhoewel het hoogteverschil van de kavel (vergeleken met aanlendende percelen) inmiddels een stuk kleiner is, zijn we er nog lang niet en omdat mijn terrein nog altijd het laagste punt is, is het voor de hand liggend waar het water zich verzamelt. Kortom: laat de vrachtwagens met zand... "Nee, geen zand, daar schiet je niets mee op. Je kunt beter grind storten; auto's die materialen afleveren kunnen dan probleemloos je kavel oprijden en later kan het als basis dienen voor het betegelen van je inrit." De kosten zijn geschat op zo'n 2.600 złoty. Het begrote bedrag voor grondwerkzaamheden is reeds drastisch overschreden, maar dit is mijns inziens slechts het gevolg van het feit dat ik veel en veel te weinig voor deze etappe heb begroot.

Rond half negen arriveerde het mobiele toilet. 230 złoty (inclusief twee reinigingsbeurten) per maand. Er zijn ook mensen die het prima vinden dat bouwvakkers een kuil graven in je toekomstige tuin en... nou ja, laat maar. Als je voor zo'n bedrag een beetje beschaving hebt, lijkt me dat geen punt van discussie.

Morgenochtend beginnen de feitelijke werkzaamheden. Eerst wordt het grind afgeleverd en verspreid over de voorkant van de kavel, daarna worden de eerste materialen afgeleverd (hopelijk in deze volgorde). Ook komt de installateur morgen misschien langs om te kijken of hij het onderste deel van de afvoerinstallatie kan aanleggen. Voordat hij dit kan doen, zal er wel water weggepompt moeten worden uit de fundering, want omdat dit een waterdichte constructie is, zou het erg lang gaan duren voordat dit water verdampt.

PS: Ik twijfelde even tussen grind of grint. Met dank aan het Genootschap Onze Taal.

Klaar voor de "start"...

Vanmorgen belde de aannemer met de vraag of hij volgende week mag beginnen.

"Nou vooruit dan, omdat je zo aandringt..."

5.6: De eerste stap naar gas

Omdat ik uit diverse bronnen begreep dat het proces van begin tot eind gerust een half jaar of langer kan duren, ben ik er maar bijtijds mee begonnen. Misschien lukt het om met Kerstmis de soep op te warmen.

In feite is het natuurlijk genoeg om te verklaren dat je Pietje bent, een huis bouwt aan die-en-die straat en dat je gas wilt. Maar nee, zo werkt het helaas dus niet. Voor het aanvragen van de voorwaarden waaronder de staatsmonopolist PGNiG (Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA) mij gas kan leveren, moest ik een formulier van 5 pagina's invullen. Hoeveel vierkante meter gaat het huis hebben, welk deel van dat huis moet verwarmd worden, met wat voor ketel, op wat voor fornuis ga je koken, een oven op gas of electriciteit? Hoeveel kW vermogen heeft je verwarmingsketel? Hoeveel gas ga je maximaal tegelijkertijd per uur gebruiken?

Nu moet ik 30 dagen wachten, want zo lang hebben staatsmonopolisten nodig om een standaarddocument voor mij uit te printen. Vooruit dan, ze moeten ook even op de kaart kijken of ik niet gelogen heb.

Ja, er ligt écht een gasleiding in de straat.

Een mooie lentedag in februari

Zonnig, praktisch windstil, graadje of 7... heerlijk weer om met de jas open buiten te zijn. Nee, niet als je een Pool bent, dan moet je nog steeds een das om, een muts op en handschoenen aan, maar ik begin bij dat idee alleen al te zweten.

De situatie in Otwock: smeltende sneeuw, hier en daar wat ijs, modderige grond. En nu ook vuile schoenen.

Ventilatie & Verwarming

Nadat ik een beeld had van de te verwachten kosten voor beide schoorstenen, vroeg de vertegenwoordiger van Schiedel naar mijn plannen omtrent ventilatie. Omdat voor mij vanaf het begin vaststond dat ik een huis wil bouwen in de geest van de 21e eeuw, dus met moderne technologieën, energiezuinig maar niet per se passief, was de ventilatiekwestie voor mij geen dilemma: balansventilatie met warmteterugwinning (WTW). En waarom zou ik dit zelf proberen uit te leggen als het op Wikipedia al duidelijk beschreven is?

Het systeem is gebaseerd op het creëren van een evenwicht tussen aan- en afvoer van lucht in de woning. Over het algemeen wordt op de zolderverdieping een zogenaamde ventilatiebox voorzien, die de afvoer van vervuilde lucht, en de aanvoer van verse lucht voor zijn rekening neemt. In de ventilatiebox zijn aparte energiezuinige ventilatoren voor aanvoer en afvoer voorzien. Vervuilde lucht wordt verwijderd via afvoerroosters in de badkamer, douche, keuken, toilet. Simultaan levert de groep via een kanaal dat in verbinding staat met de buitenlucht, verse lucht aan in lokalen zoals de leefruimte, slaapkamer en bureel. Gebalanceerde ventilatie wordt vrijwel altijd met een WTW-toestel (warmteterugwinning) toegepast. Zo wordt tot 90% van de warmte die zich in de vervuilde lucht bevindt teruggewonnen en terug in de woning gebracht.
Bron: Wikipedia

"Maar beseft u zich wel dat dat een zeer kostbaar systeem gaat worden? Schiedel beschikt ook over ventilatiesystemen, daar kunt u aanzienlijk op besparen." Ja, uiteraard, een Peugeot 306 is goedkoper dan een Mercedes E-klasse maar helaas voor de vertegenwoordiger heb ik écht geen interesse in natuurlijke ventilatie. Alhoewel het woord "natuurlijk" altijd leuk klinkt, is het begrip "natuurlijke ventilatie" niet te verenigen met de ambitie om een energiezuinig huis te bouwen.

Nog dezelfde dag heb ik een bezoek gebracht aan ul. Bartycka in Warschau. Voor iedereen in Warschau die een huis heeft gebouwd of verbouwd of de inrichting van een flat heeft afgewerkt, is deze straat een begrip. Op twee flinke terreinen staat een enorme verzameling kleine gebouwen met allerlei bedrijven: tegels, parketten, installatiebedrijven, badkamers, keukens, noem het maar op. Je vindt er alles.

Een werknemer van de firma Went-Dom heeft in 2009 al een speciaal project gemaakt voor de balansventilatie van ons huis. Ja, zo lang zijn we al bezig met deze hele onderneming. Nu vroeg men zich af waarom deze werknemer zo'n oud model WTW-toestel noemde in zijn project. Welnu, misschien omdat het project inmiddels 5 jaar oud is? Afijn, zonder in details te treden (dat is nu ook nog helemaal niet nodig) wist men mij, op basis van de gebruiksoppervlakte van het huis, te vertellen dat ik moest rekenen op 15.000 złoty, waarvan 8.000 złoty voor het WTW-toestel (een aankoop die eventueel uitgesteld kan worden). Kort maar krachtig, dat hoor ik graag. De details komen wel tegen de tijd dat de ruwbouw klaar is.

Terug op weg naar de bushalte passeerde ik een verkooppunt van Viessmann. Omdat ik mij er ter dege van bewust ben dat de kosten voor de verwarmingsinstallatie aardig in de papieren zullen lopen, heb ik ook hier mijn licht eens opgestoken. Hier werd ik positief verrast. Ik was er nl. vrijwel van overtuigd dat ik een ietwat te uitgebreide wensenlijst had, een lijst die niet aansloot op de beschikbare middelen. Dit bleek niet zo te zijn.

• Centrale verwarming: de in Polen momenteel immens populaire Vitodens 100-W van Viessmann, een passieve boiler met een dubbele verwarmingsspiraal (zodat op een later tijdstip zonnepanelen kunnen worden geïnstalleerd), accessoires en montage: 12.000 złoty,
• Vloerverwarming op de gehele begane grond en de badkamer boven (hetgeen tot mijn verbazing niet duurder is dan verwarming met radiatoren) en traditionele verwarming in de overige ruimtes: 20.000 złoty,
• Haardsysteem met warmtedistributie, zodat er amper gas nodig is op het moment dat het hout knispert in de haard...: 8.500 złoty,
• Installatie van water- en afvoerpunten, uitgaande van 15 stuks: 4.000 złoty.

Om dat laatste had ik weliswaar niet gevraagd, maar het zou bijzonder zinloos zijn om uitsluitend voor dat werk een andere installateur te laten komen. Met een totaalbedrag van 44.500 złoty zit ik slechts 1.000 złoty over het begrote bedrag heen, dus in de bus terug naar huis had ik een goed humeur.

Afgelopen week heb ik ook de aannemer nog maar eens gebeld, maar die bleek het toch wel een prettig idee te vinden als we even wachten tot de sneeuw verdwenen is. Niet erg, genoeg te doen...